AB, Gazze’deki sivil ölümlere sessiz: Ateşkes çağrısı yapmadılar
İsrail ordusunun Gazze’ye saldırıları ikinci ayında devam ediyor.
Saldırılar, yaklaşık 5 bini çocuk 11 bini aşkın sivili hayattan kopardı.
Her geçen an ağırlaşan tabloya rağmen (AB), halen ateşkes çağrısında bulunmadı.
Ekim ayının sonuna doğru AB’nin ateşkes çağrısı yapması yönündeki beklentiler arttı.
Ateşkes değil, “insani aralar” çağrısı
Brüksel’de 26-27 Ekim’de düzenlenen olağan AB liderler zirvesinde günler süren müzakerelerin ardından “insani koridorlar ve çatışmalara aralar verilmesi” yoluyla insani yardımların ulaştırılması çağrısında bulunuldu.
AB ayrıca İsrail-Filistin çatışmasının sonlandırılması için kısa zamanda uluslararası konferans düzenlenmesini istediğini duyurdu.
Zirvenin bittiği gece Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda oylanan Gazze’de ateşkes çağrısı yapan karar tasarısına AB ülkelerinden verilen oylar, Birliğin bu konudaki tutumunun arkasında yatan nedeni de gözler önüne serdi.
‘Hayır’ diyen ülkeler
Tasarıya “hayır” oyu kullanan 14 ülkeden 4’ü AB üyeleri Avusturya, Macaristan, Çekya ve Hırvatistan olurken, çekimser oy kullanan 45 ülke içinde 15 AB ülkesi Almanya, İtalya, Yunanistan, Hollanda, Polonya, Bulgaristan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve İsveç yer aldı.
Tasarıya AB’nin 27 üyesinden yalnızca Belçika, İrlanda, Fransa, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovenya ve İspanya olmak üzere 8 ülke destek verdi.
“İsrail’in yanındayız”
AB yönetimi, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in “Filistinlilere ve kutsal değerlerine yönelik sürekli ihlallerine karşılık verme” gerekçesiyle başlattığı saldırıların ardından yaptığı ilk açıklamalarda Hamas’ı kınarken, “İsrail’in yanındayız” mesajları verdi.
Başta AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen olmak üzere AB liderleri, duruma ilişkin değerlendirmelerinde Gazze’deki can kayıplarını ve giderek kötüleşen insani durumu görmezden gelerek sık sık “İsrail’in kendini savunma hakkı bulunduğu” yönünde açıklamalar yaptı.
AB Komisyonu’nun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi’nin 9 Ekim’de yaptığı Filistinlilere yönelik tüm kalkınma yardımlarını gözden geçirme, tüm ödemeleri dondurma kararı açıklaması şaşkınlığa yol açtı.
AB içerisinde tepkilere neden oldu
Von der Leyen’in 14 Ekim’de toplam sivil can kaybı sayısı 1500’ü geçmişken İsrail’e yaptığı ziyarette İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya koşulsuz destek vermesi, Gazze’deki duruma değinmemesi, sivil kayıplardan kaçınılması yönünde hiçbir çağrıda bulunmaması AB içerisinde tepkilere neden oldu.
Dünya genelindeki AB delegasyonları çalışanları von der Leyen’e İsrail yanlısı tutumu nedeniyle tepki gösteren bir mektup göndererek, “AB’nin tüm itibarını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu” uyarısında bulundu.
Aynı günlerde Avrupa başkentlerinde birbiri ardına düzenlenen Filistin’e destek gösterilerinde AB’nin tutumu sert biçimde eleştirilmeye başlandı.
Çifte standart tepkisi
Birliğin demokrasi ve insan hakları gibi değerlerin savunucusu olduğu yönündeki iddialarının, Rusya’nın Ukrayna’daki sivillere saldırıları karşısında tavrının konu Filistinlilere geldiğinde çifte standarda dönüştüğüne dair sesler yükseldi.
Bu gelişmelerin ardından İsrail’in kendini savunma hakkını kayıtsız şartsız destekleyen AB’nin söylemine bunun “uluslararası insancıl hukuka göre kullanılması” gerektiği ifadeleri eklendi.
“Uluslararası toplumda alarm zillerini yükseltiyor”
AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in “Gazze’de kuşatma ve temel ihtiyaçların karşılanmaması nedeniyle ortaya çıkan trajik manzaralar ve ciddi bombardımanın getirdiği yıkım, uluslararası toplumda alarm zillerini yükseltiyor.” ifadeleriyle davette bulunduğu olağanüstü liderler zirvesi, 17 Ekim’de İsrail’in 500 kişinin ölümüne yol açtığı hastane saldırısına denk geldi.
AB kurumlarının liderleri bu olayın ardından dahi, “İsrail’in saldırılarının uluslararası hukuka uygun olmadığı, savaş suçu teşkil ettiği ya da derhal durması gerektiği” gibi ifadeler kullanmaktan imtina etti.
Bunun yerine zirvenin sonuç bildirisinde İsrail’in kendini uluslararası hukuk ve insani hukuk çerçevesinde savunma hakkına destek verildiği, AB’nin iki devletli çözüme bağlılığı, Filistin yönetimini ve halkını desteklemeye devam edeceği mesajları verildi.
İsrail ürünlerine boykot, silah satışının kesilmesi…
Bu ayın başından itibaren AB’nin başkenti konumundaki Brüksel de dahil hem sokaktan hem siyasi çevrelerden İsrail ürünlerine boykot, silah satışının kesilmesi gibi çağrılar yükselmeye başladı.
Von der Leyen 8 Kasım’da Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurul oturumunda yaptığı konuşmada, İsrail’in uluslararası insancıl hukuk kapsamında kendini savunma hakkı bulunduğunu yineleyerek, İsrail’i desteklemek kadar Gazze’deki sivilleri korumanın da gerekli olduğunu söyledi.
İsrail’in sivil kayıplardan kaçınmaya çalışması gerektiğini belirten von der Leyen, AB’nin Gazze’ye Refah sınır kapısından yaptığı yardımların yeterli olmadığını, denizden insani yardım koridoru açmak için çalıştığını duyurdu.
Paris’te 9 Kasım’da düzenlenen ” için Uluslararası İnsani Konferans”ta da von der Leyen, “esas meselenin iki devletli çözüme bölgesel ve uluslararası ortaklarla birlikte yatırım yapmak” olduğunu vurguladı.
İnsani yardım koridoru çağrısı
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından 12 Kasım’da Birlik adına yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
AB, insani yardımın Gazze halkına güvenli şekilde ulaşabilmesi için çatışmalara derhal aralar verilmesi, sınır geçişlerinde kapasitenin arttırılması ve özel bir deniz yolu da dahil insani yardım koridorlarının oluşturulması çağrılarına katılmaktadır.
Dün düzenlenen AB dışişleri bakanları toplantısından da ateşkes çağrısına dair uzlaşı sinyali çıkmadı.
Borrell, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Filistinliler için yeni bir devlet inşa edilmesi, bunun için çatışmanın sonrasına bakılması gerektiği mesajlarını verdi, Gazze’de zorunlu göç ve İsrail işgaline izin verilmeyeceğini söyledi.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
